TübitakTeydeb1501 Programı Proje No : 3191192. Proje Yürütücüsü: Emel Öndül, Yazılım Geliştirme Müdürü, DeparkOfis , İzmir, Bimar Bilgi İşlem Hizmetleri A.Ş. Projede Makine öğrenmesi ile gemi planlı bakım verileri, hasar kayıtları geliştirilen algoritmaya tanıtılmış, parametreler belirlenmiş, parametrelere göre erken uyarı bilgi sistemleri geliştirilmiştir. Dr. İsmail Çiçek'İn çalışmaları ve katkıları ile örneğin kazan sularındaki işetim verileri 6 gemi için incelenmiş, kazan arızaları için parametreler belirlenmiş, verilerdeki durumlara göre oluşan kazan arızaları ilişkisi makine öğrenmesi ile modellenmiş ve ARFLEET yazılımına entegre edilmiştir. Bir diğer çalışma da gemi dizel motorlarında silindir gömleklerinde oluşan aşınmanın makinenin kullandığı yağ ve yakıt içeriklerine göre ilişkisinin kurulması çalışmasıdır. Çalışma başarı ile tamamlanmış ve ARFLEET yazılmı ARKAS Deniz Ticaret Filosu gemilerinde kullanılmaya başlanmıştır.

GTTM’de yaptıgımız test, AR-Ge ve egitimfaaliyetlerimiz ile bölgemizdeki firmaların küresel platformdakifaaliyetlerine ve rekabet edebilirligine direk destek saglanmasıhedefiyle, asagıdaki önemli amaçlar öngörülmüstür:a. Ürün Test Kaabiliyetlerimizin Genisletilmesi. ITÜ GTTM’xxninmevcut test kabiliyetlerine, ürün bazında, test kabiliyetieklenmesi ile mevcut kapasite 2-3 kat artırılabilecektir. Bu özelamaçlarda, asagıdaki alanlarda test kabiliyetleriningenisletilmesi hedeflenmistir.i. Özellikle Intermediate Bulk Container (IBC) diye adlandırılanve ülkemizde birçok firma tarafından imal edilen tasımaekipmanlarının tüm belgelendirme testlerinin ülkemizde, testmerkezimizde yapılması saglanarak IBC üretici firmalarınyurtdısına gitmeden ürünlerini GTTM vasıtası ile Türkiye’xxdesertifikalandırabilmeleri amaçlanmıstır.ii. Ürün belgelendirme testlerinde en çok aranan titresimtestlerinin ilavesi ile denizcilik, havacılık ve karayolutasımacılıgındaki sertifikasyon ve ARGE testlerine dahakapsamlı destek verebilir hale gelinecektir.b. Merkezimizde, ana hedef belgelendirme testleri olması ilebirlikte, bölgemizde AR-GE çalısmaları yapan AR-GE Merkezi,Teknopark, Organize Sanayi Bölgesi ve firmaların AR-GEprojelerine ilgisinin artması dolayısıyla, AR-GE projelerindetestlere dayalı destek verilmesi örneklerinin artırılması için,tanıtım faaliyetleri yapılacaktır.c. Test ve ARGE destegi haricinde, gerekli seminer, toplantı vebenzeri aktiviteler yerine getirilerek, diger testlerimizde oldugugibi, yeni test kabiliyetlerinde de uluslararası belgelendirmeyetkisine sahip olmak için çalısma yapılacaktır.d. Örnegini yapmıs oldugumuz egitim faaliyetlerimizin dahaverimli ve özellikle üretici firmalardaki tasarım ve kalite kontrolekiplerinin daha iyi ürün tasarlamalarına katkı yapabilecegiperyodik egitimlerin düzenlenmesine baslanacaktır.e. ITÜ Denizcilik Fakültesi’xxnde halen laboratuvar statüsündebulunan GTTM’xxnin, Uygulama ve Arastırma Merkezi (UYGAR)Merkezi veya benzeri bir resmi hüviyete kavusturularak sektöredaha hızlı tepki verebilen bir statü kazanılması hedeflenmistir

IMO STCW uluslararası zorunlu denizcilik eğitimleri kapsamında verilen gemi elektriği derslerinde kullanılmak üzere bir gemi elektrik sistemleri simülatörü geliştirilmiştir. Simülatör gemi makine dairesinde elektrik üretim sistemleri (dizel jeneratör gurupları), elektrik üretilmesi esnasında uygulanan kontrol sistemleri ve tripler, elektrik dağıtım sistemleri ve ağı (440VAC, 220VAC ve 24 VDC), ve elektrik tüketicilerinin modellenmesi ve görsel simülasyonunu içermektedir. Jeneratör gurupları uzaktan izleme sistemleri ve operasyonları da yazılıma dahil edilmiştir.

Proje çalışmasında, gemi dizel motorlarının verim ölçme sistemleri konusunda kabiliyet artırımı ile sektörümüzdeki taleplere verim ölçme kapsamındaki çalışmalara mühendislik desteği verebilecek seviyeye gelebilecek bir çalışma hedeflenmiştir. Bu projede uygulama olarak mevcut gemilerde sıkça kullanılan bir dizel motor tipi seçilmiş, bu dizel motora ait matematik modelleme ve LabVIEW programlaması yapılarak veri gurupları ile çalışma yapılmıştır. Verim değişimine etki eden faktörler bulunmuş, simülasyon ortamında değişik parametreler ile incelenmiştir. Simülasyon ortamındaki veriler ile deney verileri karşılaştırılarak etki parametrelerinin oranları hakkında sonuçlar elde edilmiştir. Bulunan sonuçlar gemi makineleri işletme mühendislerinin eğitimlerde kullanılabilecek özellikte oluşturulmuştur. Proje çalışmasının bir alt araştırması olarak düşük sülfürlü dizel yakıt kullanılması ile sektörde karşılaşılan silindir gömleklerinde belirlenemeyen aşınmalar araştırılmış ve gerçek gemi verileri incelenerek silindir gömleği aşınmasını engellemek için metodolojiler önerilmiştir. Bu çalışma İstanbul Teknik Üniversitesi BAP Birimi’nin proje desteği ile gerçekleştirilmiş ve tamamlanmıştır.

Gemi makine dairesinde görev alacak adayların eğitimi, gemi makine ve sistemlerine tam olarak adaptasyon süresini azaltmaya yönelikhazırlanmalıdır. Bu eğitimler operasyonel ve yönetim seviyesi eğitimlerini içermektedir. Gemi operasyonel veya yönetim seviyesi eğitimkonularından bazıları vardır ki klasik eğitim yöntemleri olan laboratuvarlar, dershane eğitimleri, ticaret veya eğitim gemisi kullanımıyla verilenuygulamalı eğitimler yetersiz kalmaktadır (Çiçek, İ2003). Özellikle ”Yönetim Seviyesi” olarak tanımlanan yeterliliklerin sağlanması ancak GemiMakine Dairesi Simülatörlerinin (MDS) Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği eğitiminde kullanılarak gerçek problemlere dayalı olarak oluşturulanproblemlerin tekrar edilen eğitimlerle sağlanabilmektedir (Cicek vd., 2002 Kluj, S., 2001). Simülatör ortamında eğitim, ders ya da eğitim müfredatı,eğitilenlerin seviyesine göre odaklanabilmektedir. Bu sebepten dolayı MDS’xxlerin kullanımı gittikçe yaygınlaşmaktadır. Dünyadaki deniz kazalarının80’xxinin insan hatasından kaynaklandığı düşünüldüğünde, MDS kullanımı ile eğitim hem denizcilerin eğitimine bundan dolayı da dünya denizgüvenliğine büyük katkı sağlamaktadır.Ülkemizde denizcilik eğitiminde kullanılmak üzere gemi MDS üretimi henüz mevcut değildir. Bu proje, üniversite seviyesinde denizcilik eğitimi veren okulların olduğu ülkemizde MDSlerinin yerli imkânlarla üniversite seviyesinde geliştirilmesinin ilk adımı olarak düşünülebilir.Gemi makine mühendislerinin eğitiminde simülatörlerin kullanılması kaçınılmazdır. Yeni geliştirilecek olan sistem simülasyonlarının dokunmatikekranlar ile çalıştırılabilmesi, modüler olarak geliştirilecek olan kullanıcı arabirimi yazılımların ayrı ayrı ekranlara yansıtılabilmesine olanaksağlanacak ve standartlaşmış mimik panel bazlı simülatör kavramından yeni nesil dokunmatik ekranlı simülatörlere geçiş yapılmış olacaktır.Projedeki ilk hedef sistemlerin modüler olarak geliştirilmesidir. Makine dairesi sistemlerinin çizimleri ile matematiksel modellemesi yapılacak vesimülasyonları geliştirilecektir.Yerli imkanlar ile MDS geliştirilmesi projesi geliştirilen simülatörün eğitimlerde verimli bir şekilde kullanılmasını ve modüler yapıya sahip bir simülatör programı geliştirilerek ileride tam kapsamlı Makine Dairesi Simülatörü geliştirilmesine zemin hazırlamayı hedeflemektedir. Geliştirilecek sistemin ileride güncellemeler ile farklı tipte gemilere adapte edilmesi de hedeflenmektedir.

Ana makine simiilatorü, yazrılım geliştirme, modelleme ve simülasyon, gemi makine işletme mühendisliği eğitimi, denizcilik eğitimi ve öğretimi başlıklı, T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Sanayi Tezleri Programı kapsamında deseklenen 0531.5T2.2013-2 kodlu projedir. Dr. İsmail Çiçek yürütücülüğünü yapmış ve başarı ile tamamlanmıştır. İTÜ Denizcilik Fakültesi'nde Kongsberg Norcontrol firması tarafından üretilerek eğitimlerde kullanılan gemi makine dairesi simülatöründeki verilere göre, mevcut geminin itme sistemi ANSYS analiz yöntemleri ile çalışılarak gemi direnç ve performans eğrileri bulunmuş, şaft ve pervanem model ve simülasyonları çalışılmış ve gemi ana makinesine ait matematik model çalışması tamamlanmıştır.

7. Çerçeve Programı Projesi.

Proje çalışması IMO STCW 2010 gereksinimleri incelenerek yeni gemi makine dairesi geliştirilmesi konusundaki akademik çalışmaları içermiştir. Bu proje ile İTÜ Denizcilik Fakültesi’nde ‘Gemi Makine Dairesi Simülatörü (MDS) Tasarım ve Geliştirilmesi’ konusunda çalışma yapmak üzere Modelleme ve Simülasyon laboratuvarı için yer ayrılmış, altyapı için gerekli olan yazılım geliştirme programı ve bilgisayar temin edinilmiş, ilk çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmaların verdiği ivme ile Sanayi Bakanlığı SANTEZ programına ‘Gemi Ana Makine Simülatörü Dairesi Simülatörü Geliştirilmesi’ konulu proje başvurusunda bulunulmuş ve proje kabul edilmiştir. Bu süreç içerisinde BAP projesi, laboratuvarımızdaki simülatör geliştirme kabiliyetimizin Teknoloji Hazırlık Seviye (THS) indeksini 0 seviyesinden 2-3 seviyelerine getirmiştir. İTÜ BAP projesi ile başlatılan bu proje sayesinde, projenin ulusal ve uluslararası ticarileşebilmesi amacıyla 4691 sayılı kanuna göre Teknopark İstanbul’da yeni bir firma kurulmuş ve firma çalışmaları ile simülatör geliştirilmesine devam edilmiştir.

Gemilerde kullanılan çeşitli donanımların testlerini yapabilecek akredite olan test merkezi kurulmuştur.