Within the scope of the “Post-Earthquake Damage Assessment” Project, the architectural heritage of three provinces (Adana, Kahramanmaraş and Adıyaman) will be assessed.

6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen depremlerde Antakya Kentsel Sit Alanı'nda yer alan çok sayıda anıt ve sivil mimarlık örneği yapı hasar görmüştür. İTÜ Restorasyon Programı, Lisansüstü derslerinden RST514 kodlu Koruma Projesi II dersi kapsamında 2003 ve 2005 yıllarında, Antakya Kentsel Sit Alanı'nda tescilli yapıların yoğun olduğu bölgelerde hem kentsel ölçekte hem de anıtsal yapıları ve geleneksel konutları kapsayacak şekilde tek yapı ölçeğinde tespitler yapılmıştır. Alana ve yapılara ilişkin tespitlerin yanında tarihsel kent peyzajının önemli bileşeni olan sokakların da silüetleri belgelenmiştir. Bu belgelemeler kapsamında kentsel sit alanı içinde çalışılan bölgeye ilişkin bir fotoğraf ve çizim arşivi elimizde bulunmaktadır. Belgeleme çalışmaları yanında proje kapsamında kent ve tek yapı ölçeğinde geliştirilmiş olan öneriler ve alan sakinleriyle yapılan görüşmelerin ortaya koyduğu veriler deprem sonrası alanın rehabilitasyonu için çok önemli bir kaynaktır. Önerilen proje, eldeki veriler ve yerinde yapılacak deprem sonrası hasar tespitlerine dayanarak, Antakya kent merkezinin deprem sonrası onarım ve yeniden yapılanma sürecine rehberlik edecek koruma planlaması stratejileri üretmeyi amaçlamaktadır.

İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Binası olarak kullanılan Taşkışla, İstanbul'un 19.yüzyıla tarihlenen önemli yapılarındandır. Kagir bir yapı olarak inşa edilen Taşkışla, yapımının ardından farklı işlevlerle kullanılmıştır. 1983 yılında I. Derecede Korunması Gereken Kültür Varlığı olarak tescil edilen yapı, İTÜ Mimarlık Fakültesi binası olarak hem İTÜ kurum tarihinde hem de kent belleğinde önemli bir yere sahiptir. Önemli mimarlar tarafından farklı dönemlerde üretilen dönem eklerine sahip Taşkışla'nın günümüzde bir bütün olarak ve sağlıklı biçimde değerlendirilebilmesi için güncel bir analitik rölövesinin oluşturulması önem kazanmıştır. Araştırma kapsamında yapı, çeşitli ölçüm teknikleri bir arada kullanılarak belgelenecektir. Alanda gerçekleştirilecek çalışmalarda; üç boyutlu lazer tarama, total station ve insansız hava araçları (drone) kullanılacaktır. Ölçme işlemlerinin tamamlanmasının ardından 1/200 vaziyet planı, 1/50 ölçekli kat planları, yapıyı en iyi şekilde ifade edecek sayıda ve noktalarda kesit, görünüş ve detay çizimlerinin hazırlanmasına geçilecektir. Mevcut durumun belgelenmesi sonrasında, yapıda kullanılan malzemelerin ve tespit edilen hasarların analizleri çizimler üzerine işlenecek ve analitik rölöve tamamlanacaktır. Yapının mimari çizimlerini destekleyen ve tüm mekanların izlenebileceği bir fotoğraf albümü de hazırlanacaktır. Proje kapsamında, belgeleme süreci ile birlikte hazırlanacak mimari araştırma raporunda yapının tarihi, mimari özellikleri, strüktürel yapısı, yapıdaki farklı dönem ekleri, bu dönemlere ait malzeme kullanımı, yapıda tespit edilen hasar ve bozulmalar detaylı bir şekilde irdelenecektir. Bu araştırma, Taşkışla binasının kapsamlı ve bütüncül tespitlerine yönelik planlanan ilk çalışmadır. Araştırmanın tamamlanması ile öncelikle anıtsal yapının üç boyutlu tarama verileri elde edilmiş olacaktır. Bu veriler, yapının bir doğal afet karşısında yaşayabileceği kayıp ve riskler açısından önemlidir. Araştırmanın çıktısı olan mimari çizimler, rapor ve fotoğraf albümü, 3B mesh model ve fotogerçekçi model ileride yapının mekansal değişiklikleri ve onarımları için verilecek kararların hızlı ve doğru olarak belirlenmesini sağlayacak, kültür varlığı olan yapıda gerçekleşecek bu tür uygulamalar için gereklilikler sağlanmış olacaktır.

The proposed project primarily intends to conduct a careful examination of the Northern Church. The architectural survey will include some outputs such as scaled drawings (1:50) and reports. Drawings and 3D models will be also prepared for the architectural plastic elements. The burial structures and the cistern in the east will be documented. Its relations with the ancient route and with the Northern Necropolis will be examined. There are some structures hard to define, symmetrically aligned on two sides of the ancient route in proximity to the Northern Church. A careful examination and detailing of these structures will be conducted. The completion of this work may help answering the questions on the role of this church.

Edirne’de yer alan tarihi yapıların ele alındığı bu çalışmanın temel amacı, il genelinde mimarlık tarihini değerlendirmek, özellikle risk altında bulunan mimari eserlerin mevcut durumlarının tespitini sağlamak, ve bilimsel önerilerle ömürlerinin uzamasına katkıda bulunmaktır. (This study, in which Edirne’s historical structures are considered, primarily aims to assess the architectural history in the province, identify the current conditions of at-risk architectural works, and contribute to their continued existence through scholarly suggestions.)

Eylül 2020 – Aralık 2020 arasında yürütülen proje, çok sayıdaki tarihi binaya ev sahipliği yapan Türkiye’de, tarihi bina bakımı konusundaki tavsiye eksikliğini gidermeyi ve tarihi ev maliklerinin güncel sorunlarına çözüm bulmayı amaçladı. Aynı zamanda, tarihi ev sakinlerinin kültürel miras konusundaki farkındalıklarını ve evlerini korumaya yönelik bilgi ve becerilerini artırarak, tarihi bir binada yaşamanın sorumluluklarını hatırlatmayı hedefledi. Bu kapsamda, tarihi evlerde yaşanan sorunları ve kullanıcıların ihtiyaçlarını tespit etmek amacıyla İstanbul’un farklı tarihi semtlerinde araştırmalar yapıldı. Online ve yüz yüze yapılan anketler sonucunda ortaya çıkan veriler analiz edildi ve tarihi ev malikleri için önemli, acil olduğu düşünülen 18 başlık belirlendi. Tarihi evlerin önemi, bakım ve onarım sorunları, depremlerden nasıl etkilendikleri, hukuki sorumluluklar gibi konuları içeren 18 adet video hazırlandı. Farklı disiplinlerden uzmanlar tarafından oluşturulan eğitim içerikleri, online/çevrimiçi olarak tasarlandı ve kamu erişimine açık hale getirildi. Videoları bu sayfadan, ya da KMKD’nin youtube hesabından izleyebilirsiniz. Ayrıca, proje dâhilinde ‘’Tarihi Ev Kullanıcısının El Kitabı’’ adında çevrimiçi bir kitap hazırlandı. Bu kitap, tarihi bir evdeki çeşitli sorunları nasıl tespit edecekleri ve hangi çözümleri uygulayabileceklerine dair bilgi almak isteyen, tarihi bir ev almayı düşünen ya da hali hazırda böyle bir binayı kullanan herkes için kapsamlı bir kılavuz olarak tasarlandı. Tarihi evlerin bakımı, sık görülen sorunları ve çözümlerini konu alan bu çalışma, ev seçiminden potansiyel fon kaynaklarına, temizlik yöntemlerinden boya seçimine kadar birçok pratik konuyu içerir. Evlerin sahipleri ve kullanıcıları için zaman ve paradan tasarruf sağlayacak ipuçlarına, yalıtım ve enerji verimliliğine dair pek çok soruyu yanıtlar. Tarihi bir evdeki çeşitli sorunları nasıl tespit edecekleri ve hangi çözümleri uygulayabileceklerine dair bilgi almak isteyen, tarihi bir ev almayı düşünen ya da hali hazırda böyle bir binayı kullanan herkes için kapsamlı bir kılavuzdur.

Muş ilinde yer alan tarihi yapılar, uluslararası multidisipliner bir uzman grubu tarafından yerinde incelendi. 20-25 Ekim 2014 ve 23-30 Nisan 2022 tarihlerinde gerçekleştirilen saha ziyaretlerinde Muş’un kültürel dokusunu anlamamızı sağlayan ve özellikle risk altında bulunan 28 tarihi yapı/alan belgelendi. Saha çalışmalarında, tarihi binaların güncel durumları ve uğradıkları hasar belgelenerek içinde bulundukları fiziksel çevre koşulları incelendi. Yerleşim tarihi, yapılar tarihi, mimari analiz, yasal durum tespiti, risk analizi ve gelecek senaryolarını içeren raporlar oluşturuldu. Ermeniler tarafından yaratılmış ve yüzyıllar boyunca kesintiye uğramadan canlı bir şekilde ayakta kalmış olan bu kültür mirasının dinleyicileri ve sahipleriyle buluşması amaçlandı.

İTÜ BAP Genel Araştırma Projesi, Proje ID:41975

The main purpose of this study, which focuses on the historic structures on the islands in the south of the Marmara Sea, is to evaluate the island’s architectural history, to determine the current condition of the architectural works at risk and to contribute to their life-span through scientific recommendations. Marmara Denizi'nin güneyindeki adalarda yer alan tarihi yapıların ele alındığı bu çalışmanın temel amacı, adanın mimarlık tarihini değerlendirmek, özellikle risk altında bulunan mimari eserlerin mevcut durumlarının tespitini sağlamak ve bilimsel önerilerle ömürlerinin uzamasına katkıda bulunmaktır.

Çalışmanın konusu, Ayatekla Bazilikası'nın belgelenmesi ve yapısal değerlendirilmesidir. Geç Antik Çağ'ın yapım ustalığına ilişkin bilgiler sunan bu yapı, Mersin İli, Silifke İlçesinin yaklaşık 2 km. gu¨neyinde bulunan Ayatekla (Meryemlik) Ören Yeri içindedir. Bazilika, I. derece arkeolojik sit alanı olan yerleşim ile birlikte Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yu¨ksek Kurulu tarafından 1977 yılında tescil edilmiştir (A-274 sayılı karar, 345 Ada, 34 Parsel, KAİP tescil no 36). Ören yerine yaklaşıldığında dikkati çeken en önemli yapı Ayatekla Bazilikası'dır. 5. yu¨zyıla tarihlenen yapı, Kilikya Bölgesi'ndeki en bu¨yu¨k bazilikalardan biridir. Ancak, yapının apsis bölu¨mu¨nu¨n yaklaşık u¨çte biri gu¨nu¨mu¨ze ulaşabilmiştir. Uzun yıllardır bakımsız kalan yapıda, malzeme bozulmalarına bağlı olarak duvar kesitlerinde önemli kayıpların bulunduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, duvarın u¨st kotlarında, apsis yarım kubbesinin kesme taşları oldukça tehlikeli bir biçimde durmaktadır. Olası bir depremde veya şiddetli bir fırtınada bazı kesme taş bloklarının aşağı du¨şme riski bulunmaktadır. Proje kapsamında, yapının bugu¨n halen gözle göru¨lebilir bölu¨mlerinin belgelenmesi, daha önce hazırlanan çalışmalardan faydalanarak yapının geçirdiği değişimlerin değerlendirilmesi, konstru¨ksiyonda kullanılan yapım malzeme ve tekniklerinin incelenmesi ve yapının korunması için önerilerin hazırlanması amaçlanmaktadır.

Çalışmanın konusu, Mersin-Silifke, Ayatekla (Meryemlik) Ören Yeri’nde toprak üzerinde bulunan ve gözle görülebilir yapı/yapı kalıntılarının tespit edilmesi, belgelenmesi ve ihtiyaç duyulması halinde koruma önerilerinin hazırlanmasıdır.

Proje konusu Mardin Dara Ören Yeri nde Zindan olarak anılan yapının güney cephesine paralel uzanan koridor ve bu mekânı alt kottaki büyük salona bağlayan merdivenlerin onarımına ilişkin önerilerin geliştirilmesidir Çalışmanın kapsamı yapıyı görmeye gelen ziyaretçilerin ana mekâna geçişini sağlayan dehliz ve merdivenlerle sınırlıdır Mevcut hali ile yeterli güvenlik seviyesinde olmayan bu iki mekâna ilişkin müdahale önerileri geliştirilerek ziyaretçilerin güvenle alt kotlara ulaşmaları önceliklidir Çalışmanın bir diğer araştırma konusu antik kentin su ihtiyacını sağlayan su temin sistemidir Antik kentte bugün de tespit edilebilen çok sayıda sarnıç bulunmaktadır Bu yapılara suyun hangi kaynaklardan ve nasıl aktarıldığı sorusu proje kapsamında cevaplanmaya çalışılacaktır