Mimarlıkta bilimsel bilginin tasarım su¨recine nasıl taşınacağı her zaman tartışma konusu olmuştur. Mekan yapma öğretisi ve pratiği sezgiler, hisler ve deneyimler u¨zerine mi kurgulanmıştır, yoksa bu bilgi teori, bilim ve araştırma odaklı mıdır? Eylem içinde öğrenilen ve deneyimlenen (Schön, 1987) mekan yapma pratiği öznellik ve kişisellik u¨zerinden mi değerlendirilir, yoksa su¨reç nesnel, rasyonel, evrensel bir stru¨ktu¨re mi temellenir? Bu çalışma ana söylemini mimarlığın ve tasarımın yaparak, deneyimlenerek öğrenilen bir aktivite olduğu ve mimarların tasarım problemlerini daha çok çözu¨mlerini değerlendirerek kavradıkları göru¨şu¨ u¨zerinden şekillendirir. Tasarım su¨recinde mimar bilimsel bilgiyi yaptıklarını anlamak, değerlendirmek, yeni du¨şu¨nceler geliştirmek için zihin açıcı, yaratıcı bir şekilde kullanabilir. Bu çalışmaya konu olan “Mekan Dizimi” de araştırma ve tasarım arasında bir ilişki kurgulayarak mimarlara tasarımlarının ne denli iyi çalışabileceğini, çözu¨mlerinin ne anlama geleceğini kavramada ve çözu¨mlerin olası sonuçlarını, etkilerini göru¨nu¨r kılmada yardımcı olabilecek bilimsel bir bilgi u¨retmeyi hedefler. Bilimsel veriyi tasarım su¨recine taşıyarak “kanıt temelli tasarım” su¨recinin de özu¨nu¨ biçimler. Mekan Dizimi, geliştirdiği grafik-teorik araçlarla mekansal biçimlenmelerin u¨rettikleri potansiyelleri deşifre etmeye çalışan, mekansal biçimlenmelere ilişkin bilimsel, veri odaklı, teorik bir kavrayış sunmayı hedefleyen bir teknikler bu¨tu¨nu¨du¨r. Tasarımın kullanılan ve deneyimlenen mekansal ilişkilerin yaratılmasıyla anlamlı hale geldiği du¨şu¨ncesine odaklanır. Daha çok var olan mekansal kurguları çözu¨mlemeye niyet eden bu bilimsel yaklaşımın tasarım su¨recinde ve mimari pratikte nasıl kullanılabileceği ilgi çekici bir konu olmakla birlikte bu alanda yapılan araştırmalar sınırlıdır. Bu araştırma projesi, söz konusu boşluğu doldurmaya niyet ederek, araştırma sorusunu Mekan Dizimi’nin gerçek zamanlı bilgi u¨reten, dinamik, yaratıcı bir araç olarak mimari tasarım su¨recinde nasıl kullanılabileceği u¨zerine kurgulamaktadır.

Bir mimari tasarım çalışmasının kavramsal ve bağlamsal girdilerinin açılımı, mimari temsil alanındaki sunum içeriklerinin yer, kültür ve çevre faktörleriyle iletişim halinde olması kadar, eleştirel tutumlarındaki derinliğine, deneyim, anlam, hislenim, psikoloji, algı ve aura gibi kavramlarla olan etkileşimlerine de bağlıdır. Bu çalışmanın amacı, günümüzde algılanan mimari temsil çalışmalarının ’dönüşüm’, ’metamorfoz’, ’morphogenesis’, ’aradalık’ ve ’süperpozisyon’ anlatılarına odaklanılarak, bahse konu temsil pratikleri vasıtasıyla mimari tasarım stüdyolarındaki deneysel pratiklerin tasarımsal boyutlarına özgün metodolojik uygulama alanları önerebilmektir. ’Dönüşüm’ ana başlığı altında incelenerek söküme uğratılacak mimari temsil anlatıları ve anlatı sahiplerinin tasarım ve üretim paradigmalarına yönelik uygulanacak deşifre etme yöntemlerinin, mimari tasarım stüdyolarını metodolojik yaklaşım alternatifleri bağlamında besleyerek güçlendirmeleri, farklılaştırarak dinamikleştirmeleri ve böylelikle tasarım stüdyolarının kuramsal yaklaşım ve derinliklerini de vizyoner bir tutumda dönüşüme uğratmaları hedeflenmektedir. Çalışmanın yöntemi, güncel mimari temsil alanındaki vizyoner ürünler ve üreticilerin teknik ve teorik yaklaşımlarının hermenötik, etimoloji, egzistansiyalizm, ontoloji, fenomenoloji veavangardizm disiplinleri ile özsel içerik ve bileşenlerinin açığa çıkarılması olarak düşünülebilir. Açığa çıkarılan temsil arketipleri, analitik ve kavramsal taksonomiler ile strüktüre edilerek mimari tasarım stüdyolarına araştırma ve değerlendirme yaklaşımları çerçevesinde güncel ve yenilikçi tasarım çözümlemeleri olarak sunulurlar.