Topic
Stromatolitler, dünyadaki yaşamın bilinen en eski fosil kayıtlarıdır. Bu nedenle, stromatolitlerin oluştuğu fizyo-kimyasal çevre koşullarını (oluşumlar ve çökeltiler) araştırılması en ilgi çekici konulardan birisidir. Bu çalışma, Türkiye'nin güneybatısındaki serpantinit kayaçları ile çevrili kapalı sistem alkali bir göl olan Salda Gölü'nde yeni oluşan stromatolitlerin iz elementler ve nadir toprak elementleri (REE'ler) jeokimyasal özellikleri ve redoks duyarlı eser element davranışlarını ele almaktadır. Salda Gölü'nden toplanan temsili stromatolit numuneleri, MgO (%41,5'e kadar), CO2+OH (%56,6'ya kadar) ve MgO/CaO oranı (ağırlıkça %42,2'ye kadar) açısından daha yüksek içerikler göstermektedir. stromatolitler mikroorganizmalar tarafından kontrol edilmiş ve hidro-manyezit ve aragonit mineralojisine sahip gel-git altı bölgelerde çökelmiştir. Stromatolitlerin ortalama eser element içerikleri 8,4 ppm V, 0,09 ppm Cr, 3,50 ppm Co, 95,6 ppm Ni, 0,73 ppm Cu, 1,55 ppm Rb, 37,6 ppm Sr, 0,59 ppm Y, 17,7 ppm Zr, 3,60 ppm Nb, 21'dir. ppm Ba, 0,05 ppm Hf, 3,5 ppm As, 0,02 ppm Cd, 0,05 ppm U, 0,05 ppm Th, 2,85 ppm Pb ve 6,60 ppm Zn’dur. Stromatolitlerin Archean Sonrası Avustralya Şeyli (PAAS) ile normalize edilmiş REE değerleri, ağır REE'lerin (HREE'ler) hafif REE'lere (LREE'ler) göre oldukça negatif Y ve Ce-anomalileri ve pozitif Eu-anomalileri ile zenginleştiğini ortaya koymaktadır. Bu, kısmen ılık göl sularında ağırlıklı olarak oksitleyici çevre koşullarında oluşan stromatolitleri ifade eder. Ayrıca Salda Gölü stromatolitlerinin hidromanyezit bileşimi, bunların Göl çevresindeki serpantinit kayalıklarından beslenen Mg bakımından zengin meteorik suların etkilediği sulardan çökeldiklerini göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Nadir Toprak Elementi (NTE) jeokimyası; stromatolitler; Salda Gölü; GB Türkiye