Proje ile ilgili açıklama girilmemiştir.

Malzeme yüzeyleri ana malzemenin genel performansı ve kullanım ömrü söz konusu olduğunda önemli rol oynar. Yüzeyde oluşması muhtemel aşınma, yorulma ve korozyona bağlı yüzey hasarları genel maliyeti etkileyen hasar mekanizmalarıdır. Bu mekanizmalardan kaynaklanabilecek hasarları geciktirmek ve/veya ortadan kaldırmak amacı ile borlama işlemi yapılıp, yüzey aşınmaya, yorulmaya ve korozyona dirençli hale dönüştürülmektedir.Proje kapsamında düşük karbonlu alaşımsız çelikler darbeli akım metodu kullanılarak, elektrokimyasal prensibe dayanan KRTD-Bor (Katodik Redüksiyon-Termal Difüzyon Yöntemi ile Borlanması) yöntemi ile borlanacaktır. KRTD-Bor yöntemi ile boraks ergimiş tuz elektrolizi ile çelik yüzeyinde elementel bor oluşturulur ve ısı etkisi ile içeri penetre ettirilerek yüzeyde metal borür MeXBY bileşikleri elde edlilir. Bu yöntem, dünyada yaygın olarak uygulanan kutu/pasta borlama yöntemi ile kıyaslandığında daha ekonomik ve hızlıdır. Ayrıca borlama sırasında kullanılan elektrolit zararlı halojenür tuzlar içermeyip çevresel bir içeriktedir ve borlama işlemi sırasında herhangi bir toksik gaz salınımı söz konusu değildir. KRTD-Bor yöntemi darbeli akım metodu ile birleştiğinde borlama işleminin hızı daha da arttırılıp ekonomik anlamda ciddi iyileşmeler sağlayacaktır. Bununla beraber yüzeyde daha homojen, çatlak içermeyen, kompakt ve yapışması kuvvetli Fe2B tabakasının oluşmasında etkili olacaktır. Darbeli akım yönteminde akım belli periyotlarda verilip, aynı periyotlarda kesildiğinden dolayı Fe2B tabakalarının oluşması için uygulanan homojenizasyon basamağına gerek duyulmayacağı ön görülmektedir. Akımın kesildiği süre zarfında sıcaklıktan dolayı devam etmekte olan difüzyon işlemi sırasında kırılgan FeB tabakası oluşmadan direk Fe2B tabakasının oluşabileceği düşünülmektedir. Bu yaklaşım ile faz homojenizasyon basamağını ortadan kaldırıp, doğru akım kullanılarak yapılan borlama işleminde elde edilen Fe2B tabakasına kıyasla daha kalın bir tabaka elde edileceği veyahut hedeflenen kalınlıktaki Fe2B tabakasına daha kısa sürede ulaşılabileceği öngörülmektedir.Projenin ana hedefi düşük karbonlu alaşımısız çeliklerin KRTD-Bor yöntemi ile borlanmasında darbeli akım metodunun kullanılarak proses süresinin kısaltılıp, yüzeyde kompak ve homojen bir Fe2B tabakası elde etmek ve bu şekilde aşınma, yorulma ve korozyona dirençli servis ömrü uzun nihai ürünler ortaya çıkarmaktır.

The scope of project is to optimize boriding and heat treatment process parameters (CRTD-Bor PH HT) for the application of titanium and its alloys. The project will focus on system, process and material handling process idealization to produce continuous, crack-free TiB2 layer on different titanium based components with desired bulk mechanical properties. The results of the project will also adapt large-scale applications.

Projede vakum tutucularının yüzeylerinin borlama yolu ile modifiye ederek kullanım yerinde tüketilen gazların (LPG, C43 (Petkim KSP) ve asetilen) minimize edilmesini ve buna bağlı karbon emisyonunun azaltılması ve genel proses üretim maliyetin düşülmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda, Sfero dökme demirden yapılma vakum tutucularının yüzeyleri KRTD-Bor yöntemi ile borlaması ve prosesinin işlem parametrelerinin (akım yoğunluğu, elektrolit sıcaklığı ve işlem süresi, vb.) sürekli, çatlaksız, en az 50 µm kalınlıkta borür tabaksının büyütülmesi için optimizasyonu gerçekleştirilecektir. İdealize edilen KRTD-Bor proses koşullarında 40 adet vakum başlıkların borlanması yapılarak kullanım yerindeki performansı 36 kollu bir şekillendirme makinesine takılarak yerinde takıp edilecek ve değerlendirilecektir

Aşınma, yorulma ve korozyona bağlı olarak oluşan yüzey hasarları, kullanım yerinde malzemelerin ömrünü ve performansını etkiler. Bu kapsamda, malzemelerin yüzeyleri genel maliyeti etkileyen en önemli parametrelerden biridir.Titanyum diborür (TiB2), farklı sınıflardaki malzemelerin özelliklerini bir arada gösterebilen bir bileşik olup Metalik Seramik olarak adlandırılır. Yüksek sertlik, yüksek aşınma ve korozyon direnci gibi seramik özellikler ile yüksek elektriksel/ısıl iletkenlik gibi metalik özellikleri barındırır.TiB2 kaplama endüstriyel olarak, birkaç mikrometre kalınlıklarda ince film şeklinde vakum esaslı kaplama yöntemleriyle gerçekleştirilmektedir. Ancak bu proseslerin önemli dezavantajları mevcuttur. KBB-Kimyasal Buhar Biriktirme yönteminde, TiCl4, B2H6, BCl3 gibi korozif ve zehirli gazlar kullanılması nedeniyle yüksek güvenlikli önemli pahalı sistemlerdir. FBB-Fiziksel Buhar Biriktirme yönteminde ise yüksek maliyetli sıcak preslenmiş veya sinterlenmiş TiB2 hedef malzemesi kullanılmaktadır. Diğer taraftan, ergimiş tuz elektrolizi ile TiB2 kaplamalar farklı taban malzemeler üzerinde akademik olarak çalışılmaktadır. Ancak bu elektroliz sistemlerinde K2TiF6-KBF4-KF-KCl gibi halojenür esaslı ergimiş tuzlar kullanılmaktadır. Bu florür ve klorür esaslı agresif kimyasalların idaresi oldukça zor olması ve toksik gaz sanılımı nedeniyle yüksek güvenlik önemli, pahalı reaktörler kullanılmaktadır.Proje kapsamında, iki farklı yöntem (KAFBBKRTD-Bor) birleştirilerek, çevresel, hızlı ve düşük maliyetli bir TiB2 kaplama yöntemi geliştirilmesi hedeflenmiştir. Bu yaklaşım, farklı taban malzemeler üzerine, KAFBB (katodik ark fiziksel buharlaşma birikimi) yöntemi ile düşük maliyetli titanyum katot kullanarak titanyum kaplanmasını ve ardından kaplanan titanyumun KRTD-Bor (Katodik Redüksiyon Termal Difüzyon ile Borlama) ile TiB2 fazına dönüştürülmesini içermektedir. KRTD-Bor, bor difüzyon yöntemi olup diğer borlama (pasta ve kutu borlama) metotlarına göre çevresel (herhangi bir toksik gaz salınımı ve katı olmayan), hızlı ve düşük maliyetli bir borlama işlemid

The scope of project is the construction and installation of a large scale mass production boride diffusion system. The project will focus on system, process and material handling process optimization to assist in the successful installation and startup of the system. Project will also assist with equipment specification and control system(s) definintion with the selected equipment manufacturer

Kromat üretiminde fırın içinde oluşan reaksiyonler ve verim üzerinde olası etki mekanizmalarının tanımlanması

Otomotiv sektöründe kullanılan çelik parçaların özelliklerinin iyileştirilmesi amacıyla, proje ekibi tarafından geliştirilen elektrokimyasal esaslı borlama yöntemi kullanılarak yüksek aşınma direncine, yüksek sertliğe, kendinden yağlama, darbe absopsiyon özelliklerine sahip, nihai ürün olarak kullanılabilir, üstün performanslı yeni nesil borlanmış çelik parçaların tamamen milli kaynaklar ve teknolojiler kullanılarak geliştirilmesi amaçlanmaktadır.Otomotivde özellikle sürtünme, korozyon, aşınmanın söz konusu olduğu durumlarda (vites dişlisi, piston segmenti, supaplar, vb.) ve darbe direncinin gerekli olduğu yassı parçalarda yüksek alaşımlı çelikler kullanılmakta olup ilave olarak maliyetli yüzey işlemleri (krom kaplama, karbürleme, nitrürleme, stellite vb.) uygulanmaktadır. Projede, orta-düşük segment otomobillerde kullanılan ve malzeme kompozisyonu gereği nispeten ucuz çelik parçaların yüzeyleri, KRTD-Bor (Katodik-Redüksiyon Termal-Difüzyon yöntemi ile Borlama) yöntemi ile modifiye edilerek yüksek performans ve servis ömrü sağlayan yeni ürünler geliştirilerek, otomotiv sektöründe uygulama odaklı tasarlanması ana hedeftir. Seçilen çelik yüzeylerinde oluşturulacak demir borür (FeBX x?0,5) tabakalarının servis ömrünü ve performansı artıracağı yapılan ön çalışmalar ve literatür verileri sonucu öngörülmektedir.Elektrokimyasal prensibine dayanan yerli borlama (KRTD-Bor) yönteminde, boraks ergimiş tuz elektrolizi ile çelik yüzeyinde elementel bor olarak oluşturulur ve ısı etkisi ile içeri penetre ettirilerek yüzeyde metal borür MeXBY bileşikleri (Me:Metal X,Y?0,5) oluşturur. Milli KRTD-Bor, dünyada hakim olan yabancı-patentli kutu/pasta borlama yöntemine göre, hızlı (minimum 8 kat), ekonomiktir (çevrim sayısı bağlı 5-100 kat). Bu avantajlar göz önünde bulundurulduğunda, borlama teknolojisinin yaygınlaşmasındaki engel (yüksek maliyet ve uzun işlem süreleri) KRTD-Bor ile aşılmaktadır. Böylelikle, borun ülkemiz ve dünyadaki kullanımı artacaktır. Ülkemiz bu genişleyen pazarda, kendi bor rezervlerini yüksek katma değeri olan uç ürünlerin üretiminde milli yöntem kullanmasıyla rekabet avantajı sağlayacaktır. Yeni nesil borlu otomotiv parçaları, ülkemizin son yıllarda otomotiv sektöründeki atılımlarla yüksek ticarileşme potansiyeli taşımaktadır.Projenin ekonomik getirisine örnek olarak, ithal veya lisanlarla üretimi yapılan motor-supabı ele alındığında yıllık tüketimi 870x106 adettir. (1,11x109 Euro). Proje sonucunda geliştirilecek borlu çeliklerle, bu ve benzeri ürün pazarında teknoloji liderliği yapma şansı da yakalanacaktır.

.

Proje kapsamında kontrol edilebilir atmosferik şartlar altında basit yapılı tuz çözeltilerinden nano partiküllerin üretimi farklı morfolojik yapılarda küresel içi boş çift katmanlı iğnesel amorf vb nano tozların sentezlenmesine uygun ekipmanlar indüktif plazma geliştilerek ve farklı şekilli tozların üretim şartları optimize edilmiştir Proje kapsamında metaller bakır gümüş ve metal bileşikleri AgCl Fe2O3 Al2O3 TiO2 vb sentezlenerek bunların farklı modifikasyonlarda üretim koşulları optimize edilmiştir

Yüksek elektrokatalitik aktiviteye sahip soy metal oksit kaplı RuO2 IrO2 ve karşık oksit titanyum elektrotların üretim koşulları araştırılmıştır Elektrotlar üzerine soy metal oksit oluşturmak için basit metal klorür tuzlarından iki farklı yöntem kullanılmış sol jel ve termal dekomposizyon ısısal parçalama ve metaloksitde oksidasyon işlemlerinden oluşturulmuştur

Ergimiş tuz elektrolizi kullanılarak TiB2 FeB AlB2 gibi farklı metal borürlerin sentezleri gerçekleştirilmiştir

Proje kapsamında kurşun asit akü pastalarından kurşun geri kazanımına yönelik hidro pirometalurjik ve hidro elektrometalurjik gibi klasik yöntemlerin yerine yeni kendi alanında bir ilk prosedür geliştirilmiştir Bu yeni yaklaşım elektro pirometalurjik bir proses olup akü pastası çerisindeki sülfatın elektroliz yoluyla giderilmesi ve kurşunun metalik forma dönüşümünün sağlanması sonucu sülfatın tekrar kullanılabilir H2SO4 çözeltisi olarak kazanımı ve ardından pirometalurjik yöntem ile redüklenmiş pastadaki kurşun bileşiklerinin metalik kurşuna redüklenmesi adımlarını içermektedir