Bu araştırma projesinde gelişmiş tasarım ve iletişim teknolojilerinin işbirlikli tasarım davranışına olan etkilerini karakterize edebilmek amaçlanmaktadır. Özellikle biliş ve iletişimde meydana gelen değişimler dört farklı tasarım temsil sisteminin kullanılacağı ampirik bir çalışmayla karşılaştırmalı olarak incelenecektir. Bilgi teknolojilerindeki gelişmeler her alanda olduğu gibi tasarım alanında da çalışma ortamlarını ve süreçlerini değiştirmektedir. Bu teknolojiler sayesinde artık farklı coğrafyalardaki profesyoneller işbirliği imkânları bulabilmekte, zaman ve mekân sınırlamaları ortadan kalkmaktadır. Disiplinler arası çalışma ve özellikle takım çalışmasının çeşitli boyutlarını araştıran çalışmalar bulunmaktadır. Geçmişte yapılan bu araştırmalar kuşkusuz tasarımcıların nasıl iletişim kurdukları ve dijital tasarım teknolojilerini nasıl kullandıklarıyla ilgili geniş bir bilgi birikimi sağlamıştır; ancak, tasarımcıların işbirliği sırasındaki konumlarının (aynı ve farklı yerlerde olma durumu) ve kullanılan temsil sistemleriyle olan etkileşimlerinin (eskiz ortamları - dijital modelleme - arttırılmış gerçeklik modelleri) bilişsel süreçlere olan etkisini somut verilerle ortaya koyan bir çalışma mevcut değildir. Bu araştırma projesinde tasarımcıların işbirlikli tasarım davranışlarının; aynı yerde eskiz yapma ve dijital ortamlarda farklı temsil sistemleriyle tasarım yapma durumları, ampirik bir çalışma ile karşılaştırılacaktır. Protokol analizi yönteminin uygulanacağı bu araştırmada, tasarımcıların verilen bir tasarım problemi üzerinde çalışırken yapmış oldukları konuşmalar ve hareketler; belirlenen bir kodlama sistemiyle gruplandırılacak (kodlama) ve teknolojinin biliş, iletişim ve etkileşim üzerindeki etkileri karşılaştırmalı olarak ele alınacaktır. Bu araştırma projesinde elde edilecek bulgular alandaki bilgi eksikliğine katkısı bakımından önemli olacaktır. Önerilen araştırma projesinin çıktılarının katkısı şu şekilde olacaktır: (1) Yüksek bant iletişim ve ileri tasarım teknolojilerini kullanırken, betimleme eyleminin niteliği; tasarımcının algısı; tasarımcının fonksiyonel, strüktürel ve kavramsal muhakemesi gibi biliş alanının farklı yönlerine odaklanılmaktadır. Bu anlamda bulgular bilimsel katkı sağlayacaktır. (2) Yüksek bant iletişim ve ileri tasarım teknolojilerini kullanırken betimleme geliştirme eylemi sırasında tasarımcıların birbirleriyle olan etkileşimi, iletişim, dışsallama (externalisation), betimlerin alışverişi ve paylaşılan eylemler gibi işbirliğinin farklı yönlerine odaklanılmaktadır. Bu anlamda bulguların teknoloji geliştirme alanında katkısı olacaktır. (3) Bilişsel tasarım ve iletişim süreçlerini araştırmak için elde edilecek olan, sözel ve görsel tasarım protokolünü analiz edecek bir bilişsel kodlama sistemi uyarlanarak geliştirilecektir. Bu şekilde de alandaki araştırma yöntemlerine bir katkısı olacaktır.